خدا دلم هوس آغوشت را کرده

در عصر امروزی به ویژه در کشورهای توسعه یافته سفر کردن زن و مرد ندارد و هر کسی  اگر علاقه و شرایط به سفر کردن را داشته باشد می‌تواند آزادانه تا به ماجراجویی بپردازد. اما وضعیت همیشه به این شکل نبوده است. در قرن‌های نه چندان دور سفر کردن برای زن‌های مجرد یک تابو بود. کاری شبیه به یک جرم که خانواده و جامعه آن را نکوهش می‌کردند. اما سفر کردن بحثی فارغ از جنسیت است هر کسی برای خودشناسی، دانا شدن و زندگی کردن باید تجربه کند. در ادامه شما را با ماجرای 5 زن در طول تاریخ که در تنهایی سفر کردن پیشرو بودند و در نوع خود نخستین کسانی بودند که این هنجار شکنی را انجام دادند، آشنا خواهیم کرد.

آیدا فایفر، نخستین هنجارشکن اروپایی

اروپا در قرن 19 هرگز شبیه به آنچه امروزه شاهدش هستید نبود. در آن‌ سال‌ها زنانی که به تنهایی سفر می‌کردند با عناوین ناشایسته‌ای خوانده می‌شدند و در جامعه خود از نگاه‌های معمولی برخوردار نبوند. اما این مسائل برای دست کشیدن  از ماجراجویی‌های آیدا فایفر (Ida Pfeiffer) مانعی محسوب نمی‌شد. خانم فایفر برخلاف زنان هم دوره خود نه تنها دست روی یک تابوی بزرگ گذاشته بود و از اولین چهره‌هایی در اروپا محسوب می‌شد که تنهایی به سفر کردن می‌پرداخت؛ بلکه نخستین زنی بود که کتابی با مضمون تجارب گردشگری خود به بازار عرضه کرد. «ماجرای بانوی ونیزی از سرزمین مقدس» (به انگلیسی: Journey of a Viennese Lady to the Holy Land) نام کتاب موفق و پر فروش آیدا فایفر است که در سال 1842 منتشر شد. او در زمان حیات خود به کشورهایی چون ترکیه، هنگ کنگ، فلسطین، مصر و مناطق بسیار دوری از جنوب اقیانوس آرام سفر کرد.

جانکو تابایی، رهبر رکورد شکن آسیایی

جانکو تابایی (Junko Tabei) متولد 1939 میلادی در فوکوشیمای ژاپن بانوی ماجراجویی بود که در سنین پایین عاشق کوهپیمایی‌ و کوه نوردی شد، آن هم در عصری که کمتر ژاپنی و کمتر از آن زن‌های ژاپنی مشغول دنبال کردن یک حرفه ورزشی بودند. علاقه خانم جانکو تابایی به طبیعت و گردشگری موجب شد تا وی در سن 30 سالگی انجمن کوهنوردان را تشکیل بدهد تا دیگر زنان ژاپنی را هم مسیر با خودش به قله‌های آزادی فرا بخواند. او 5 سال بعد موفق به فتح قله اورست شد و در سن 53 سالگی 7 قله مشهور و بلند جهان را فتح کرد تا به نخستین زنی تبدیل شود که چنین اقدامی انجام داده است.

زُرا نیل هرستون، زنی که با قلمش در تاریخ جاوید شد

زرا نیل هرستون (zora neale hurston) جهانگرد، نویسنده و مردم شناس آمریکایی بود که سال 1891 در ایالت فلوریدا متولد شد. تولد یک فرد سیاه پوست در آن سال‌ها، برای سیاه‌پوستان یا آفریقایی – آمریکایی‌ها زندگی آسانی را به همراه نداشت. ربطی به جنسیت نداشت، سیاه پوستان از جایگاه و حقوق اجتماعی برابری برخوردار نبودند و حتی برای سفر کردن نیز دارای ممنوعیت‌های بسیاری بودند و حق اقامت در بسیاری از هتل و رستوان‌ها را نداشتند. با این وجود زرا نیل هرستون راه خود را با ورود به کالج و تحصیل در رشته ادبیات آغاز کرد و جهت فعالیت آکادمیک پیرامون فرهنگ عامه از دوران تجارت برده‌داری به یادگیری دیاسپورای آفریقایی پرداخت. اون همچنین برای تکمیل آثار خود به جامئیکا و هائیتی سفر کرد که حاصل آن کتابی  به اسم «به اسبم بگو» (به انگلیسی: Tell My Horse) شد.  در مجموع رزا هرستون بیش از 50 داستان کوتاه و 4 رمان بلند از خود به جا گذاشت که الهام بخش بسیاری از نویسندگان بعد خود بود.

فریا استارک، جهانگردی بی‌باک با تجربه سفر ایران

اگر اهل سفر و ماجراجویی هستید نام فریا استارک (Freya Stark) را بخاطر بسپارید. زن ایتالیایی که شهرت او فقط به تنها سفر کردن ختم نمی‌شود. چرا که خانم استارک برخلاف آنچه بسیاری از سفر و گردشگری انتظار دارند ماجراهای خود را در مناطق و کشورهایی دنبال می‌کرد که در وضعیت نامناسب و حتی جنگی قرار داشتند.

قبل از حضور لارنس عربستان، فریا استارک به دلیل سفر به خاورمیانه و مناطق جنگی شهرت بسیاری کسب کرده بود. استارک قبل از پیوستن به صلیب سرخ در طول جنگ جهانی اول به عنوان عضوی از یک خانواده هنری در ایتالیا بزرگ شد، تجربه ای که همراه با مرگ زودرس خواهرش، سبب شد تا رویکرد متفاوتی و تازه‌ای به زندگی داشته باشد. فریبا استارک در سفرهای خود به بیروت، عربستان، سوریه و ایران نیز سفر کرده بود که سفر او به ایران موجب خلق کتاب «دره حشاشین» (به انگلیسی: The Valleys of the Assassins) شد.این کتاب در ایران با عنواین سفری به دیار حشاشین یا  سفری به دیار الموت لرستان و ایلام شناخته می‌شود و ترجمه شده است.

مایا آنجلو، زنی که برای اهداف خود و نژادش جنگید

گاهی اوقات نمی‌توان معنی برخی کلمات را با چندین حرف ادا کرد. اگر بگوییم کودکی و دوران جوانی مایا آنجلو (Maya Angelou) بسیار سخت و دشوار بوده است، اشتباه نکرده‌ایم، اما توصیف آن کار آسانی نیست هر چند در عین سختی، او در حال از بین بردن موانع زندگی‌اش بود. خانم مایا آنجلو نخستین زن سیاه پوستی بود که به عنوان یک کمک راننده در قطارهای کابلی شهر سانفرانسیسکو استخدام شد؛ آن‌ هم تنها در حالی که 16 سال سن داشت. او پیرامون زندگی خود چندین کتاب بیوگرافی منشتر کرد که فروش بسیار قابل قبولی نیز داشتند. اما با ارده‌ و تلاشی که داشت به یک نماد در جنبش حقوقی مدنی سیاه‌پوستان در آمریکا تبدیل شده بود و علاوه بر آن با سفر به کشورهای خارجی چون مصر و غنا به روزنامه نگاری و آگاهی بخشی مردم هم نژادش پرداخت.

اگر از شنوندگان رادیو ماجرا باشید، با روایت‌های متفاوتی از سفر زنان ایرانی به سرزمین‌های مختلف آشنا شده‌اید. گر چه در قرن 21 دغدغه‌ها و مشکلات زنان به اندازه قرون وسطی و سال‌های گذشته نیست و وزنه سفر کمی هم به نفع زنان سنگین شده امّا به هر حال، همچنان مشکلات و چالش‌هایی هست که شنیدنش از زبان افرادی که عاشق ماجراجویی هستند چیز دیگری است. بنابراین اگر علاقمند به شنیدن این ماجراها هستین می‌توانید تجربیات و ماجراهایی سحر طوسی، ملیکا بکایی، نیلوفر منتظری و نوا جمشیدی را چه به عنوان یک زن و چه یک گردشگر و ماجراجو از زبان خودشان بشنوید.

منبع: lonelyplanet